Pedagogische visie

Door goed te kijken naar een kind en in te spelen op wat hij aangeeft, voelt een kind dat hij er mag zijn. Er ontstaat al snel een band tussen het kind en de pedagogisch medewerker. Kinderen voelen zich veilig, vertrouwd en gekend. Vanuit dat gevoel komt er ruimte om op ontdekking te gaan. Alle kinderen, hoe klein zij ook zijn, hebben een grote innerlijke, intrinsieke motivatie om zich te ontwikkelen. Elk kind is anders met andere interesses. Daar passen wij de ruimte, materialen en ons handelen op aan. Kinderen spelen verdiept en betrokken met speelgoed dat aanzet tot actief onderzoeken. Dat geeft succeservaringen en het kind voelt zijn zelfvertrouwen groeien. Een fijn gevoel dat uitnodigt om nieuwe ervaringen op te zoeken!

Vertrouwen op de kracht van kinderen

met Pikler en Montessori

Wij laten ons inspireren door Emmi Pikler en Maria Montessori. Deze twee pedagogen omschrijven treffend hoe kinderen zich ontwikkelen en maken duidelijk hoe wij het ontwikkelproces kunnen ondersteunen in ons handelen en in de ruimte en materialen.

Ontdekken door vrij spelen en bewegen bij Kino

Een baby liggend op de rug voelt de ondersteuning van de ondergrond en ervaart rust om alle zintuiglijke ervaringen in zich op te nemen. Zo groeit langzaam het lichaamsbesef, het gevoel dat het lichaam van het kind zelf is. De baby ontdekt dat ze haar handen en voeten gericht kan bewegen en gebruiken. Ze trappelt met haar benen en tilt haar heupen van de grond. De herhaling van deze bewegingen verstevigt verbindingen in de hersenen, voor onder anderen de aansturing van de spieren. Kinderen hebben  vrije bewegingsruimte nodig om op die manier actief te kunnen zijn. De baby krijgt meer controle over haar lichaam en komt zo tot draaien en kruipen. Wij geven ruimte en tijd aan kinderen om deze ontdekkingen over zichzelf in hun eigen tempo te kunnen doen. Het is een belangrijke, fundamentele ontwikkeling, die samenhangt met het zelfbeeld. Wij doen niets wat deze stappen verstoort. Als een kindje nog niet zelf kan draaien of zitten, leggen we haar niet op de buik en zetten we haar niet op de billen neer. Dat zou haar verwarren en onnodig afhankelijk maken. Mag ze uit zichzelf de mijlpalen bereiken, dan zal een kind soepeler bewegen en zich trots en zeker voelen, echt ‘goed in haar vel’.

Het is ongelooflijk hoe jong baby’s zichzelf al doelen stellen en zich inzetten om die te bereiken! Vrij spelend vanuit eigen interesse, met open, passief speelgoed dat uit zichzelf niets doet en dat ze op verschillende manieren kunnen gebruiken, onderzoeken kinderen hoe de wereld in elkaar zit. Ze leren hun eigen mogelijkheden en grenzen kennen. Vanuit eigen motivatie zijn ze zo betrokken in hun spel dat er een diepe leerervaring ontstaat. Op die manier ontdekken kinderen meer dan wij ze als volwassenen ooit direct zouden kunnen leren.

Wie is Emmi Pikler?

Emmi Pikler (1902-1984) werkte als kinderarts en pedagoog in Oostenrijk en Hongarije. Vanuit respect voor de eigenheid van kinderen en hun aangeboren mogelijkheden kwam ze tot het inzicht dat kinderen in hun eigen, unieke tempo beter leren en ontwikkelen dan wanneer ze gestimuleerd of geholpen worden.

Pikler voedde een dochter op en kwam als kinderarts wekelijks thuis bij gezinnen. Ze begeleidde ouders naar een opvoeding vol vertrouwen. De kinderen volgden hun eigen ritme op het gebied van slapen, spelen, bewegen en ontdekken uit eigen initiatief. Ouders durfden te vertrouwen op de mogelijkheden van hun kinderen en een ontwikkeling vanuit eigen motivatie.

In het kindertehuis Lóczy dat Pikler oprichtte in 1948 werkte ze haar ideeën verder uit om goede zorg en hechting mogelijk te maken bij kinderen die in een groep opgroeien, zonder hun eigen ouders. Wetenschappers bestudeerden de effecten van haar benadering en zij concludeerden dat deze kinderen net zo stabiel en gelukkig opgroeiden als in een gewoon gezin en zich zeer goed ontwikkelden.

De ervaringen in het Piklerhuis, dat nu een kinderdagverblijf is, geven ons inzicht hoe we kinderen in een groep genoeg individuele aandacht kunnen geven door bewust een hechte band op te bouwen en met aandacht bij elkaar te zijn. Hoe we kinderen kunnen zien in hun eigenheid en vrij kunnen laten om zelf te leren door vrij te bewegen en te spelen. En hoe het contact met andere kinderen daarbij een verrijking kan zijn.

Een hechte band door persoonlijke aandacht

Om kinderen in vrijheid te laten spelen en bewegen, hebben ze een veilige basis nodig. Daarom besteden we bij Kino veel individuele aandacht aan kinderen op de momenten dat we voor ze zorgen. Een baby die de fles krijgt, ontvangt onze volledige aandacht. Wordt er een andere luier omgedaan, dan gaan we samen op in dat moment. Er ontstaat rust, waardoor een kind zal meewerken aan de handelingen, bijvoorbeeld door zelf haar heupen op te tillen als er een nieuwe luier onder komt, of een been in een broekspijp te steken. Dit is goed voor de zelfstandigheid maar geeft ook een krachtig gevoel: ik mag er zijn. 

We vertellen zelfs aan de jongste baby wat we gaan doen, voor we het doen. “Ik ga je optillen, je krijgt een schone luier.” Zo kan ze zich voorbereiden op de handeling en er actief deel van uitmaken. We letten goed op de lichaamstaal en benoemen wat we het kind zien uitdrukken. Ook al is de pedagogisch medewerker vooral aan het praten en zegt het kind geen of weinig woorden, toch ontstaat er zo een gesprek. Deze momenten zijn heel belangrijk om een band op te bouwen. We leren elkaar steeds beter kennen en je kind voelt zich vertrouwd en gezien.

Wie is Maria Montessori?

Maria Montessori (1870-1952) was een Italiaanse arts en pedagoog. Je kent haar naam misschien wel van de montessorischolen in het basisonderwijs. De kern van het montessorionderwijs wordt samengevat in haar uitspraak: “Help mij het zelf te doen“.

Montessori begeleidde jonge kinderen uit verschillende sociale milieus, met en zonder verstandelijke beperking. Ze merkte bij alle kinderen een gedrevenheid tot leren op die ze van nature hadden. In iedere leeftijdsfase zag Montessori bepaalde ontwikkelingsthema’s terugkomen: de gevoelige periode. Hoe meer kinderen vanuit eigen motivatie kunnen opgaan in de thema’s die hen op dat moment aanspreken, hoe dieper hun leerervaring zal zijn.

Om kinderen in vrijheid te begeleiden naar groei in hun ontwikkeling hebben zij een zorgvuldig voorbereide omgeving nodig met spelmaterialen die tegemoetkomen aan hun onderzoeksinteresse van dat moment. “Vrijheid in gebondenheid’, zei Montessori. Er is een structuur nodig, bijvoorbeeld door de materialen overzichtelijk en uitnodigend op een vaste plaats te presenteren. Er zijn afspraken; de kinderen leren steeds meer om rekening met elkaar en met hun omgeving te houden, zodat iedereen geconcentreerd en plezierig kan spelen.

Ik wil het zelf doen

Kinderen mogen bij Kino zelf kiezen welke activiteit ze willen doen. Ongestructureerd spel is op jonge leeftijd erg belangrijk. Als kinderen de vrijheid ervaren voor hun eigen spel en ontdekken, komen ze in een flow terecht. Ze voelen zich goed over zichzelf, zoeken uitdagingen op en genieten van hun bezigheden!

We bieden naast open materialen waar je van alles mee kunt doen, ook montessorimateriaal aan. Kinderen zijn daarmee geconcentreerd aan een doel of vaardigheid bezig. Spelen is plezier hebben en ontdekkend leren vanuit eigen motivatie.

Cilinders montessori

Bij Kino krijgen kinderen de mogelijkheid om veel zelfstandig te doen. Zo wordt zichtbaar wat ze kunnen en willen en daar passen wij het aanbod van spelmateriaal op aan. In de speel- en leerrijke omgeving die wij creëren, spelen kinderen betrokken, creatief en fantasierijk. De materialen wisselen regelmatig waardoor kinderen geïnteresseerd blijven.

De inrichting en gewoontes nodigen uit tot zelf doen: we hebben lage tafels en stoelen op kinderniveau en er liggen bijvoorbeeld doekjes klaar en kleine vegers, zodat kinderen het kunnen schoonmaken als er iets is omgevallen. Dat willen ze vaak graag zelf! Het is prettig een bijdrage te kunnen leveren aan je omgeving en (een deel van) de verantwoordelijkheid te dragen. Aan tafel mogen kinderen zelf hun drinken inschenken in echte glazen. Door de zelfstandigheid – die peuters graag willen hebben – eten en drinken kinderen beter en genieten zij van dit moment. Wie wil kan af en toe meehelpen met praktisch werk zoals de tafel dekken, was vouwen of eten voorbereiden.

Wil je precies weten hoe we de visie van Pikler en Montessori uitdragen in praktijk? Kom langs voor een rondleiding op afspraak of ontvang het pedagogisch beleidsplan bij inschrijving.